Ik ben niet woke

over Kleine Arcana Staven vijf

(Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie)

Woke (uitspraak: [wəʊk]^?; Afro-Amerikaans-Engelse variant van woken; wakker geworden) is een term die verwijst naar het zich bewust zijn van racismeproblematiek en sociaal onrecht jegens minderheden in de samenleving.^[1]

De term wordt verschillend gebruikt. Sinds ongeveer 2020 evolueerde de term ‘woke’ steeds meer tot een negatief geladen term, als beschuldiging van doorgeslagen politieke correctheid en wordt het in verband gebracht met cancelcultuur en gedwongen zelfcensuur. Het is onderwerp van internetmemes, sarcastisch gebruik en kritiek.

Het wordt gebruikt in de Nederlandse uitdrukking ‘woke zijn’.

Regelmatig komen gesprekken met vrienden uit op de term ‘woke’. En dan hebben we het vaak over de betekenis zoals omschreven in het tweede deel, dus als negatieve term. Want dat zien we steeds meer om ons heen en voelen we zelf ook.

De mooiste intenties

De weg naar de hel is geplaveid met de mooiste intenties. De initiële betekenis van het woord ‘woke’, het wakker en bewust zijn van racisme en sociaal onrecht is prachtig. Wat dat betreft mogen meer mensen wakker worden en werkelijk zien hoe wij als mensen met elkaar omgaan.

Het is de uitvoering waar ik persoonlijk een probleem mee heb. Het wijzende, beschuldigende vingertje naar alles waarmee iemand aan toont dat er verschillen zijn. Terwijl er gewoon verschillen zijn. De knoop waar je jezelf in moet draaien om om dat verschil heen te spreken. Het keurslijf waarin je terecht komt, omdat alles verkeerd opgevat kan worden.

‘Woke’ is niet vinden dat iedereen hetzelfde is. ‘Woke’ is het vieren van de verschillen.

Mensen verschillen van elkaar. En wat fijn, wat mooi, wat prachtig zijn die verschillen! Wat lelijk is, is het feit dat sommigen de verschillen aanpakken om beter te zijn dan de ander. De initiële betekenis van ‘woke’ is bewust zijn van het feit dat dát gebeurt. Niet tegen het feit dat er verschillen zijn, maar tegen het misbruik ervan.

De mensen die ‘woke’ als wijzend vingertje gebruiken, zijn net zo erg als de racisten waartegen ze zeggen te strijden. Ze nemen een ‘holier than thou’ houding aan en vinden zichzelf beter dan de rest. Precies zoals de racist dat doet. ‘Woke’ is niet vinden dat iedereen hetzelfde is. ‘Woke’ is het vieren van de verschillen.

⇨ Lees en leer meer over deze kaart in de kennisbibliotheek

Staven vijf

Dat ‘slaan’ met verschillen is wat ik zie wanneer ik naar Kleine Arcana Staven vijf kijk. Je ziet dan vijf figuren met staven in een gevecht. Misschien is het ‘slechts een grapje’ een vriendschappelijke stoeipartij. Misschien is het meer. Dat zie je niet. Wat je wel ziet is de chaos van de situatie. Geen winnaars en geen verliezers. Veel bulten en blauwe plekken (neem ik aan).

Er boven staan

Toen ik Tarotles kreeg vertelde mijn docente dat de figuren op de kaart iemand misten die erboven stond, die overzicht had, die kon leiden. Dat is wat er gebeurt wanneer we zo naar verschillen op zoek gaan en elkaar gaan wijzen op ‘verkeerd’ bezig zijn. We verzanden in discussies over details.

De vraag is hoe kunnen we hierboven staan? Als je het mij vraagt (en dit is mijn dagboek, dus) door de verschillen te accepteren (en daar dus geen big deal meer van te maken) en te zoeken naar aansluitingen.